Reboulo(-di-gròssi-grano)
Galium megalospermum
Rubiaceae
Nom en français : Gaillet à grosses graines.
Descripcioun :Aquesto reboulo renadivo trachis dins lis esboudèu, li tepiero roucaiouso e li gaudre d'auto mountagno dessubre 2000 m. Se recounèis majamen à si fru que retoumbon emé de gròssi grano e à si flour d'un blanc un pau jaunas. Èi poussible de s'engana emé dos meno, Galium anisophyllon, mai grand qu'a de flour blanco coume lou la e subretout emé Galium speudohelveticum que li fru retoumbon pas.
Usanço :Couneissèn pas d'usanço particuliero pèr aquelo planto. Escriéure au site se n'en sabès mai.
Port : Erbo
Taio : 2 à 10 cm
Fueio : verticilado
Tipe bioulougico : Geoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Galium
Famiho : Rubiaceae
Ordre : Gentianales
Coulour de la flour :
Blanco
Petalo : 4
Ø (o loungour) flour : 2 mm
Flourido :
Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 2000 à 3200 m
Aparado : Noun
Juliet à avoust
Liò : Tepiero roucaiouso
- Esboudèu
- Gaudre
Estànci : Subaupen à Aupen
Couroulougi : Ouroufito-Aupenco
Ref. sc. : Galium megalospermum All., 1785
(= Galium helveticum Weigel )
Èlevou
Pinus cembra
Pinaceae
Àutri noum : Èlvou, Èlve, Éuve, Alvié, Auvié.
Noms en français : Pin cembro, Arole.
Descripcioun :L'èlevou (e si varianto dins la Tinèo) que ié dison peréu l'éuve en Ubaio, es un aubre de mountagno pas proun grand. Se recounèis à sis aguio groupado pèr 5 e à si pigno que caupon de grano manjadisso.
Usanço :L'èlve fai de pignoun que soun manjadis. Soun bos èi recerca pèr l'esculturo e li moble. "Se fahiò de caissos en èlve". L'èlve, as mancou besougn de lou tratar perqué a uno resino que las bèstios l'atacon pas (J.-L. Domenge in LMT, op.cit. p. 52). Es proun esta utilisa pèr lou rebouscage. L'òli essenciau èi vertuous contro lou tussi.
Port : Aubre
Taio : 3 à 20 m
Fueio : aguio escaumo
Tipe bioulougico : Faneroufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Pinus
Famiho : Pinaceae
Ordre : Pinales
Coulour de la flour :
Jauno
Petalo : ges
Ø (o loungour) enflourejado : 5 à 8 cm
Flourido : Printèms
Sòu : Si
Autour basso e auto : 1400 à 2500 m
Aparado : Noun
Jun à juliet
Liò : Melounié
- Sapiniero
- Relarg à rousage
Estànci : Subaupen
Couroulougi : Éurasiatico
Ref. sc. : Pinus cembra L., 1753